Brief van Edouard Carmignac Edouard Carmignac schrijft over actuele economische, politieke en maatschappelijke aangelegenheden.

   Geachte heer, mevrouw,

      Na twee jaar in de greep van het coronavirus en zijn varianten te hebben geleefd, mochten we hopen op een rustiger voorjaar. Maar... pats boem! De barbaarse invasie van Oekraïne brengt de terugkeer naar betere politieke en economische omstandigheden in gevaar. Bij nader inzien zouden deze twee kwaden echter de voorbode kunnen zijn van een nieuwe wereldorde die meer perspectieven biedt dan we ons kunnen voorstellen.

    De aftocht van het Russische leger in Oekraïne was een verrassing. Die gebeurtenis illustreert, naar onze mening, een realiteit die voor ons moeilijk te overzien is: net als het Russische rijk aan het begin van de twintigste eeuw, is het hedendaagse Rusland opnieuw "een kolos op lemen voeten" geworden. Net als Catharina II zijn we onder de indruk van de bedrieglijke panelen die haar minister Potemkin langs de spoorlijnen liet opstellen om de armoede van sommige dorpen voor de ogen van zijn tsarina te verbergen. En toch zijn de vernietigende cijfers over het beheer van de Russische economie voor iedereen toegankelijk. Hoe kan Rusland, waarvan het bruto nationaal product lager is dan dat van Italië, nu een modern leger hebben, uitgerust met de nieuwste technologieën, terwijl het een heel continent moet bestrijken? Hoewel het defensiebudget bijna 5% van het nationale inkomen opslorpt, vertegenwoordigt het minder dan 10% van het budget van het Amerikaanse leger. Door de omvang van dit budget, waarbij nog we de "verdeling" van bijna 10% van de nationale rijkdom aan de oligarchen komt, is de economie gedoemd om, in het gunstigste geval, te stagneren. Erger nog, het inkomen per hoofd van de bevolking is de afgelopen jaren met een kwart gedaald, nog vóór de invasie van Oekraïne. Het is dus hoogst onwaarschijnlijk dat Vladimir Poetin een langdurig conflict zal aangaan... anders loopt hij het risico dat de Russische economie en zijn regime instorten.

    Ook de funeste aanpak van de pandemie in China was misschien een verrassing. Hoe is het mogelijk dat buitenlandse vaccins werden geweigerd terwijl er geen doeltreffend vaccin is om de bevolking te beschermen, de infrastructuur van de gezondheidszorg ontoereikend is en er geen twijfel over bestaat dat de omikronvariant zeer besmettelijk is? Op die manier wordt een beleid van strikte lockdowns onvermijdelijk. Het beroep op 'gezondheidsnationalisme' is weinig overtuigend. Het valt niet te ontkennen dat het systematisch opsporen van positieve QR-codes de Chinese autoriteiten de mogelijkheid biedt om het personenverkeer te controleren. Maar de prijs die voor dit strenge lockdownbeleid moet worden betaald, is nog steeds moeilijk te schatten. Hoewel er volgens de officiële statistieken tot nu toe weinig mensenlevens zijn verloren, zijn de economische kosten al aanzienlijk en staat het leven in veel steden vrijwel stil. Als na Shanghai ook Peking wordt getroffen, wat zou dan de politieke impact zijn?

    Ook hebben we, zoals de Franse schrijver Marc Lambron het onder woorden brengt, vaak de neiging om "invallende duisternis met een dageraad van de hoop te verdrijven". Deze vooruitzichten voor een wereldorde met meer ruimte voor libertaire ambities zijn bemoedigend. Maar hoe zit het met de markten? Op korte termijn zijn zowel invasie van Oekraïne als de Chinese pandemie duidelijk slecht nieuws, aangezien ze beide de latente inflatiedruk stimuleren en een wereldwijde vertraging veroorzaken. Naast de geopolitieke onzekerheid heeft de Oekraïense crisis er ook toe geleid dat energie en levensmiddelen steeds duurder zijn geworden. De gedeeltelijke stopzetting van het Chinese productieapparaat vermindert niet alleen de activiteit in 's werelds grootste productie-economie, maar veroorzaakt ook nieuwe knelpunten in veel sectoren van onze economie. Onder deze omstandigheden zorgen we ervoor dat de risico's van onze portefeuilles bijzonder zorgvuldig worden beheerd, vooral omdat veel centrale banken zullen proberen het risico van een ongecontroleerde stijging van de inflatie af te wenden door een restrictiever monetair beleid te voeren.

    Ik hoop in deze angstige tijden bij te dragen aan uw gemoedsrust.

    Hoogachtend,